Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης

«Όταν αποταμιεύετε λίγο, μεγάλα πράγματα μπορούν να ακολουθήσουν» είναι το μήνυμα του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Ταμιευτηρίων (World Savings Banks Institute, WSBI) στο φετινό ετήσιο εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αποταμίευσης.

Με στόχο την εξοικείωση, ιδιαίτερα της νέας γενιάς, στην έννοια της αποταμίευσης, το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Ταμιευτηρίων που εκπροσωπεί περισσότερα από 900 ιδρύματα ταμιευτηρίου και λιανικής τραπεζικής από όλο τον κόσμο με έδρα τις Βρυξέλλες, έχει απευθύνει πρόσκληση σε κάθε ενδιαφερόμενο να μοιραστεί δημόσια μια ιστορία που έχει σχέση με την αποταμίευση. Μια ιστορία με μια φωτογραφία, ένα βίντεο, ένα τραγούδι.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αποταμίευσης ξεκίνησε πριν 95 χρόνια, στις 31 Οκτωβρίου 1926, με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Ταμιευτηρίων (International Savings Banks Institute, ISBI), που ιδρύθηκε στο Μιλάνο το 1924 και αποτέλεσε τον πρόδρομο του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Ταμιευτηρίων.

Ακολούθησε έκτοτε ένας σχεδόν αιώνας που μεσολάβησε, στη διάρκεια του οποίου η έννοια της αποταμίευσης συνδέθηκε στενά με την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας, από απλές οικογένειες κάθε γωνιάς του κόσμου, μέχρι κράτη των Ηπείρων. Διαδόθηκε και απέκτησε τη δική της αξία και συμβολή στην ανάπτυξη των οικονομιών και τη γενικότερη εξέλιξη του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας.

Έναν αιώνα μετά, ο κουμπαράς, το βασικό σύμβολο της αποταμίευσης, άντεξε στο χρόνο και εξακολουθεί να αποτελεί το αγαπημένο αντικείμενο των παιδιών όλου του κόσμου. Μπορεί να αλλάζει όψη, καθώς η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και η αλματώδης τεχνολογική εξέλιξη μας οδηγεί από τους παραδοσιακούς μεταλλικούς ή πήλινους  κουμπαράδες στους κουμπαράδες με ψηφιακούς μετρητές κερμάτων με οθόνες, αλλά ο κουμπαράς προσελκύει πάντα τη ζήτηση των παιδιών όλου του κόσμου.

Στην Ελλάδα η παγκόσμια Ημέρας αποταμίευσης εγκαινιάστηκε από το το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, και ο εορτασμός αυτός συνέβαλε στην καθιέρωση των κουμπαράδων. Οι «κερματοπυξίδες»-γνωστοί στο ευρύ κοινό ως κουμπαράδες-του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1934. Αποτέλεσαν σύμβολο αποταμίευσης και χρηστής οικονομικής αντίληψης.

Οι κουμπαράδες καθιερώθηκαν και επίσημα στη χώρα μας από το Διάταγμα της 26ης Φεβρουαρίου 1935. Σε αυτό συνέβαλε ιδιαίτερα η προσθήκη του Κρατικού Ενεχυροδανειστηρίου στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και η θέσπιση ιδιαίτερων μέτρων για τη σχολική αποταμίευση.

Στην πορεία του χρόνου οι κουμπαράδες αρχίζουν να διαδίδονται στα παιδιά από τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας. Μετά το 1940 οι κουμπαράδες σταματούν να κυκλοφορούν, εξαιτίας του πολέμου και της συνακόλουθης οικονομικής δυσπραγίας για να επανεμφανισθούν πάλι στο τέλος της δεκαετίας του 1950 με την επαναλειτουργία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Αποταμίευσης. Η ιδέα της αποταμίευσης για τους μαθητές ξεκινά το 1900 μέσα από το ιδρυτικό διάταγμα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Κρήτης.

Στην πορεία του χρόνου η συμβολή της εθνικής αποταμίευσης σε δύσκολες χρονικές στιγμές της ιστορίας μας υπήρξε καθοριστική, ειδικότερα στην εποχή του μεσοπολέμου και της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, καθώς στήριξε μεγάλης εθνικής εμβέλειας έργα υποδομών όπως την υλοποίηση μεγάλων οδικών έργων της εποχής και τη λειτουργία Οργανισμών κοινής Ωφελείας.

Σήμερα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς η αύξηση της εθνικής αποταμίευσης εξακολουθεί να αποτελεί κεντρικό στόχο και η διάδοσή της στη νέα γενιά παραμένει μια μεγάλη πρόκληση. Ταυτόχρονα η αποταμίευση τίθεται και πάλι στο επίκεντρο μιας βιώσιμης ανάπτυξης λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικό χαρακτηριστικό μιας οικονομίας  είναι η αύξηση των επενδύσεων και των καταθέσεων. 

Στο επίκεντρο της προσπάθειας για την αύξηση της αποταμίευσης και γενικότερα τη διάδοση της σημασίας της για τα νοικοκυριά και γενικότερα την εθνική οικονομία βρίσκονται οι τράπεζες με τη διάθεση στους συναλλασσομένους σειράς σύγχρονων εναλλακτικών προϊόντων και προγραμμάτων προς το σκοπό αυτό.